Wyzwania dla energetyki w 2023 r.

Rok 2022 przyniósł gwałtowne i nieprzewidywalne zmiany w europejskiej energetyce: embargo na rosyjski gaz i ropę, rekordowe ceny energii elektrycznej i surowców. Dla przeciwdziałania ich skutkom rządy państw UE wprowadziły pakiety wsparcia dla obywateli w walce z kryzysem energetycznym. Ich koszt sięgał ponad 600 mld EUR. Rok 2023 przyniesie kolejne wyzwania – przyjrzymy im się w tym tekście.

Niedobory gazu w sezonie grzewczym

Europa będzie szukała sposobu na uniknięcie niedoboru gazu w kolejnym sezonie grzewczym. Udział dostaw LNG do UE w drugim tygodniu grudnia wynosił 45 proc. Rok wcześniej było to 27 proc.Europa, a zwłaszcza Finlandia i Niemcy, inwestuje w kolejne pływające tankowce FSRU. Problemem będzie rosnące zapotrzebowanie na LNG w Azji, co zwiększy koszty i zmniejszy dostępność. Międzynarodowa Agencja Energetyki (MAE) wskazuje, że w kolejnym roku może zabraknąć 27 mln m3 gazu, mimo obecnie realizowanych działań. OECD sugeruje, że kluczowe jest szukanie oszczędności. Think-tank Bruegel wskazuje, że do listopada UE ograniczyła zużycie gazu o 11 proc. względem ubiegłego roku. Kolejnym krokiem jest poprawa efektywności energetycznej budynków, inwestycje w OZE i elektryfikacja ciepła.

Powrót do węgla

Świat wraca do węgla wbrew politykom klimatycznym. MAE wskazuje, że globalne zużycie węgla wzrośnie w 2022 r. do rekordowego poziomu ponad8 mld ton. Powodem są wysokie ceny gazu, które doprowadziły do przestawienia produkcji energii elektrycznej w Europie na węgiel. Zapotrzebowanie na węgiel w UE wzrosło o 29 Mt, czyli 6 proc.(większy wzrost zanotowały tylko Indie). MAE oczekuje, że zapotrzebowanie utrzyma się na podobnym poziomie przez lata ze względu na rosnący popyt w Azji.

Opóźnienie transformacji energetycznej

Transformacja energetyczna opóźni się, mimo wysokiego tempa wzrostu zużycia energii z OZE. Economist Intelligence Unit wskazuje, że zmiany zapotrzebowania na paliwa kopalne w 2023 r. będą niewielkie. Wzrosty zużycia gazu i ropy w Azji będą niwelowane przez mniejszy popyt w Europie związany ze spadkiem aktywności gospodarczej i nałożonymi zakazami na import rosyjskich surowców.

Tempo wzrostu globalnego wykorzystania energii z OZE pozostanie wysokie – EIU prognozuje wzrost niemal o 11 proc. w 2023 r. Zakładamy jednak, że wzrost cen surowców spowoduje przeniesienie części inwestycji z OZE na projekty związane z paliwami kopalnymi. Może to spowolnić tempo transformacji energetycznej.

Tekst został opublikowany w Miesięczniku Makroekonomicznym PIE 12/2022 z 05.01.2023 r.