Ceny w energetyce biją rekordy

Rekordowe ceny energii elektrycznej

Ceny energii elektrycznej biją nowe rekordy. W Niemczech koszt transakcji terminowych na przyszły rok wynosi obecnie 725 EUR za MWh, a we Francji 870 EUR. Średnia z lat 2010-2020 to ok. 41 EUR. Powodem wzrostu cen w Europie są manipulacje Rosji na rynku energetycznym, francuski kryzys jądrowy, niska produkcja wiatrowa i susza. W Polsce cena energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii w kontrakcie TGE Base przekroczyła 1700 PLN za MWh.

Fala upałów w energetyce

Fala upałów spowodowała największą od 500 lat suszę w Europie. 47 proc. powierzchni kontynentu jest w stanie ostrzegawczym, 17 proc. w alarmowym. Zmagazynowana energia wodna w Portugalii jest o 50 proc. mniejsza niż średnia z poprzednich pięciu lat. W Hiszpanii woda zgromadzona w zbiornikach znajduje się na poziomie ok. 40 proc. poniżej 10-letniej średniej. Niski poziom rzek i wysoka temperatura wody utrudniają dostawy węgla do elektrowni i chłodzenie bloków jądrowych.

Historyczne ceny gazu

Europejskie ceny gazu sięgają historycznych rekordów. Firmy chemiczne, w tym Grupa Azoty, BASF, Yara, wstrzymały bądź ograniczyły produkcję. Kontrakty na gaz kosztują obecnie około 300 EUR za MWh. W przeliczeniu na ekwiwalent ropy cena przekracza 500 USD za baryłkę. Dla porównania baryłka ropy jeszcze nigdy nie kosztowała drożej niż 150 USD. Taki wzrost cen zmusza firmy produkcyjne do zmiany źródła energii na ropę naftową. W efekcie Międzynarodowa Agencja Energetyki (MAE) podniosła swoje prognozy konsumpcji ropy naftowej. Obok wyższej konsumpcji na wzrost cen surowca będą wpływać ograniczone moce rafineryjne – w USA i Europie od stycznia 2020 r. zmniejszono przetwórstwo o 1-2 mln baryłek dziennie, co stanowi około 7 proc. łącznej produkcji.

Przychody firm energetycznych

Wysokie ceny surowców zwiększają przychody firm energetycznych. Według Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), kraje Rady Współpracy Zatoki Perskiej, w tym Arabia Saudyjska i Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA), mają uzyskać w ciągu czterech lat dodatkowo 1,3 bln USD ze sprzedaży ropy. Koncern Saudi Aramco zakłada wzrost popytu na ropę̨ do końca dekady, mimo prognozowanego spadku koniunktury na świecie – przychody w I i II kwartale wzrosły kolejno o 24 proc. i 91 proc. Zysk netto w II kwartale 2022 r. poprawił się dla Shell, ExxonMobil i BP (wzrost o 430 proc., 280 proc. i 200 proc.).

Polskie firmy energetyczne w kryzysie

W Polsce firmy z sektora energii i ciepła odnotowały najniższy wskaźnik rentowności w I półroczu od 2017 r. Wysokie ceny surowców wspierają działalność wydobywczą, a ograniczają zyski z obrotu i magazynowania. Segment poszukiwanie i wydobycie wypracował 89 proc. przychodów przed opodatkowaniem i amortyzacją (EBITDA) PGNiG w I półroczu 2022 r. Koszty operacyjne w II kwartale wzrosły względem ubiegłego roku z 8,6 mld do 25,5 mld PLN. EBIDTA dla grupy PGE, po wyłączeniu przychodów i kosztów jednorazowych, wyniosła 1,62 mld PLNi była o ponad 22 proc. niższa w stosunku do ub.r. Grupa straciła na energetyce konwencjonalnej(-44 mln PLN) i ciepłownictwie (-154 mln PLN).

‍

Tekst został opublikowany w Miesięczniku Makroekonomicznym PIE 8/2022 z 31.08.2022 r.