Nagłe ochłodzenie zwiększyło zużycie i ceny energii

Mrozy w Europie

Europę ogarnęły mrozy, a ceny energii elektrycznej wzrosły do najwyższych poziomów od sierpnia. Temperatury w drugim tygodniu grudnia w znacznej części zachodniej i środkowej Europy, w tym Wielkiej Brytanii, były o 5°C niższe od wartości typowych dla tej pory roku. Problemy energetyki jądrowej i brak wiatru zmusiły europejskie gospodarki do zwiększenia zużycia paliw kopalnych, a sytuację w godzinach szczytu ratował import energii elektrycznej z sąsiednich krajów. Tymczasem przyszły okres grzewczy może być jeszcze bardziej wymagający.

Wzrost cen energii elektrycznej

Średnie ceny energii elektrycznej w grudniu 2022 r. w największych gospodarkach Europy wzrosły średnio o blisko 60 proc. r/r. Ceny na rynku dnia następnego w Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii wynosiły ok. 450-475 EUR/MWh. W Skandynawii wyraźnie przekroczyły 400 EUR/MWh – najwięcej od rekordowych wartości z przełomu sierpnia i września 2022 r. Cena energii elektrycznej w Wielkiej Brytanii w szczytowych momentach rosłado 3 tys. EUR/MWh. Brytyjski operator sieci energetycznej płacił nawet 7 tys. EUR/MWh za podtrzymanie pracy elektrowni gazowo-parowej Rye House, czyli 100 razy więcej niż przed kryzysem. Tymczasem ceny w Polsce są relatywnie niskie i wynoszą ok. 200 EUR/MWh.

Struktura produkcji energii

Produkcja energii elektrycznej z wiatru w pierwszych dwóch tygodniach grudnia w Wielkiej Brytanii spadła o 23 proc. względem średniej z lat 2018-2021. Udział gazu i węgla w produkcji energii elektrycznej w Wielkiej Brytanii i Niemczech sięgnął 66-67 proc.wobec 42-44 proc. w poprzednich miesiącach 2022 r. Tymczasem surowce były najdroższe od początku października 2022 r. – cena gazu na rynku terminowym TTF w drugim tygodniu grudnia wzrosła do 140 EUR/MWh, a węgla w porcie Newcastle do prawie 50 EUR/MWh. We Francji i krajach nordyckich trwają remonty reaktorów jądrowych, co ogranicza podaż energii elektrycznej. Sytuacja będzie się poprawiać wraz ze wznawianiem pracy przez elektrownie atomowe.

Handel energią na ratunek

Europejskie gospodarki ratowała wymiana energii elektrycznej między krajami. Francja importowała łącznie nawet 9-12 GW z Niemiec, Belgii, Szwajcarii, Włoch i Hiszpanii, wyeksportowała natomiast prawie 2 GW do Wielkiej Brytanii. Import w brytyjskim miksie energetycznym w godzinach szczytu w drugim tygodniu grudnia stanowił 10-15 proc., czyli dwukrotnie więcej niż średnio w całym roku. Współpraca międzynarodowa obok redukcji zużycia była wskazywana jako jeden z kluczowych elementów łagodzenia skutków kryzysu energetycznego w prognozach ENTSO-E i ENTSO-G. Europa przeszła pierwszy poważny test w obecnym sezonie grzewczym, ale musi być gotowa na kolejne.

‍

Tekst został opublikowany w Tygodniku Gospodarczym PIE 50/2022 z 15.12.2022 r.